Net als alle andere regio’s in Nederland heeft de regio Noord-Limburg een digitaliseringsopgave op het gebied van wegverkeer. Dat houdt in dat wegbeheerders overheidsdata op het gebied van mobiliteit op orde gaan brengen, houden en ontsluiten. Dit als onderdeel van een bestuurlijke afspraak tussen Minister en landsdelen binnen het BO-MIRT. Denk hierbij bijvoorbeeld aan informatie over wegwerkzaamheden, maximumsnelheden, evenementen, vrije parkeerplaatsen en vertragingen door files of een open brug. Deze data moeten toegankelijk, actueel én betrouwbaar zijn.  

Trendsportal helpt wegbeheerders uit Noord-Limburg om digitaal capabel te worden en de data-items eind 2023 voor 90% structureel beschikbaar te hebben. Wij ondersteunen daarbij de gehele organisatie: van wegbeheerders en bestuurders tot aan de professionals die werkprocessen vormgeven. Het ministerie van IenW, regionale datateams (RDT's) en verschillende betrokken partijen werken hierbij samen.

• WAAROM moeten we data delen?
• WAT (welke data) moeten we aanleveren?
• HOE moeten we data aanleveren?
• GEBORGD, hoe zorgen we er voor dat die data geborgd wordt aangeleverd?

WAAROM moeten we data delen?
De snelle ontwikkeling van informatietechnologie (navigatie-apps etc.) biedt wegbeheerders en private partijen steeds meer mogelijkheden om weggebruikers tijdig en passend te bereiken. Wegvoertuigen krijgen ook steeds meer techniek, dat met de wegkant interactie heeft (bebording, belijning). Elke wegbeheerder zal hierop moeten gaan anticiperen. Hiervoor zijn tussen alle lidstaten op Europees niveau ook afspraken gemaakt. Het fysiek buiten op straat op orde zijn, is vanaf 2025 niet meer voldoende.

WAT (welke data) moeten we aanleveren?
Een paar jaar terug is op landelijk niveau afgesproken in het publiek-private samenwerkingsverband ‘Talking Traffic’ dat:

1. De publieke partijen publieke (open) data gaan leveren, voortkomend uit (grotendeels) bestaande werkprocessen bij wegbeheerders
2. De private partijen maken van deze (open) publieke data levensvatbare producten en diensten, die op landsniveau uitrolbaar zijn

Wegbeheerders in onze regio gaan data delen, indien aanwezig, van vijftien data-items (geclusterd in vijf dataclusters) en verankeren in hun werkprocessen. Het gaat om de volgende vijf clusters:

1. Geplande afwijkingen (geplande en actuele wegwerkzaamheden, evenementen)
2. Pro- en reactief verkeersmanagement (vertraging door incidenten, regelscenario’s)
3. Verkeersbesluiten en vergunningen (maximumsnelheid op wegen, verkeersborden, data voor logistiek)
4. Beheer van objecten (brugopeningen, statische en dynamische parkeerdata, data van (intelligente) verkeerslichten)
5. Fietsdata 

HOE moeten we data aanleveren
De laatste jaren zijn er voor de meeste data-items landelijke dataportalen beschikbaar gekomen. Via eenvoudige instructies en webomgevingen kunnen wegbeheerders hier mutaties doorvoeren (bijvoorbeeld een parkeertarief, omleidingsroute, venstertijden of een tijdelijke afsluiting). Deze data komen terecht bij landelijke dataportalen, die de data als open data beschikbaar stellen aan private partijen. Die daar op hun beurt diensten en producten van maken (zoals de ANWB-app, Flitsmeisster, Truckmeister, Waze, Tom Tom, etc.). Het gaat hierbij om de zogenaamde ‘snelle data’: Vindt er een ongeval plaats?: dit is de omleiding. Wordt er een milieuzone ingevoerd?: dit is de zone.

GEBORGD, hoe zorgen we er voor dat die data geborgd wordt aangeleverd?
Belangrijk is te beseffen dat levering geen eenmalige activiteit of project is. De digitale levering zal onderdeel moeten gaan worden van de (bestaande) werkprocessen. Het naast het fysieke organiseren (buiten op straat), komt er ook een belangrijke digitale component bij. Dat klinkt eenvoudig, maar inmiddels wordt in vele regio’s ervaren dat dit het taaiste deel van de opgave betreft. 

Binnen het hiervoor aangehaalde BO-MIRT is afgesproken dat alle wegbeheerders in Nederland eind 2023 90% van de data geborgd en betrouwbaar leveren. Of we dat halen? Dat wordt spannend. Er is nog veel te doen, maar we kunnen veel leren van andere regio’s, die eerder met deze opgave zijn gestart.